YENİKÖY

       Yeniköy yaklaşık olarak 1350 yıllarında Osmanlılar tarafından şimdiki yerinin yakınlarında kurulmuştur. Önceleri çevrede tarım işçileri olarak çalışan Ermeniler zamanla çoğalmışlar, zenginleşmişlerdir. Ermenilerin buraya nereden geldikleri kesin olarak bilinmiyor.

       Eskiden Yeniköy'ün çevrede merkez durumunda olduğu ve 13000 nüfusu, 6-7 eczanesi, 8-10 doktoru, 6 ipek işleme fabrikası ve çok sayıda yağhaneleri bulunduğu biliniyor.

       Köyün güneyinde 'Taşlık' denilen yerde bir lahit kapağı bulunup Bursa Arkeoloji Müzesine kaldırıldığı ve zamanın Bizans İmparatorunun baldızına ait olduğu biliniyor.

       1915 yıllarında Ermeni İsyanı sonucu Ermenilerin bir kısmının sürgüne gönderildiği sonra birçoğunun tekrar köye geldiği biliniyor.

       Kurtuluş savaşı yıllarında Köy ve çevresinin Yunanlılarla bizim ordumuz arasında pek çok kere el değiştirdiği, çevrede çok kanlı savaşların olduğu anlatılıyor. Yunanlıların giderken köyü ateşe verdiği, Türklerin evsiz kalıp dağlarda barındığı biliniyor.

       Hasan İzzettin DİNAMO' nun ''Kutsal Barış'' adlı eserinin ( C-1 sahife 102) ilgili sayfalarında Yeniköy'de Yunan vahşeti yabancı subayların raporlarına dayanılarak açık bir şekilde anlatılmıştır.

       O zamanları yaşayanların anlattıklarına göre köy yanmaya başlayınca köylü dağlara çekilmiş ve köylerinin yanışını çaresiz olarak seyretmişlerdir.

       Kurtuluş savaşı sonrasında Yeniköy'deki Ermeniler çoğunlukla İstanbul-Büyükada ve Kadıköy taraflarına yerleşmişlerdir.

       Köyden giden Ermenilerin yerine Mübadele ile gelen Yugoslavya ve Yunanistan'ın Drama ve Vadina bölgelerinden gelen Türkler yerleştirilmiş olup köyün bugünkü nüfusu oluşturulmuştur. Bu yolla Yeniköy 1923 yılında tekrar Türkleştirilmiştir.

       Önceleri nahiye durumunda olan Yeniköy 1948 yılından itibaren belediye ile yönetilir duruma gelmiştir. O yıllarda köyümüzde çevrede ilk defa dinamo kurularak beldemize elektrik getirilmiştir. Orhangazi ilçesinin en büyük beldesidir

    SOSYAL DURUMU

       1997 Genel Nüfus Sayımına göre 940 hane olup; toplam nüfusu 4600 kişidir. Kadınlar genellikle çarşaf giyerler. Okumaya açık bir köy olup, pek çok öğretmen, avukat, doktor, memur yetişmiş ve kasabamızdan milletvekili olan olmuştur.

    COĞRAFİ DURUMU

       Köyümüz Marmara Bölgesi'nin güney Marmara Bölümünde yer alır. Bursa'ya 52 km.Orhangazi'ye 7 km. Yalova'ya 26 km. uzaklıktadır.

       İznik Gölü'nün 7 km kuzeyinde Samanlı Dağları'nın güney yamaçlarında deniz seviyesinden 200-290 m. yükseklikte algorematif oluşumlu güneye doğru kalınlaşan tarla toprağı ile örtülüdür ve meyilli bir zemine sahiptir.

       Marmara tipi Akdeniz iklimi özelliği gösterir.  En yüksek ortalama sıcaklık  +31,8 derece en düşük 9,7 derecedir. Etken rüzgârlar her mevsimde poyraz, kış ve ilkbaharda ayrıca lodos esmektedir.

    NÜFUSU

       Kasabamızda 940 hanede yaşayan 4412 kişi vardır Kasabanın konumuna bakınca ilk akla gelen, nüfusun azlığıdır. Bunun çeşitli sebepleri vardır. Kasabada büyük sayılabilecek göç olayı yaşanmaktadır. Özellikle İstanbul, Yalova, Orhangazi ve Bursa ' ya önemli miktarda göçler olmaktadır. Ayrıca kasabada Çalılık Mevkiinde yeni imara açılan alan yerleşime açılınca göç olayı azalabilir.

    KÜLTÜR DURUMU

       Yeniköy'de okuma-yazma oranı oldukça yüksektir. Kız-erkek ayırımı yapılmaksızın bütün çocuklar okula gönderilir. Kasaba'da dini eğitime de önem verilmektedir. Liseden sonra Yüksek Öğretime devam edenler mevcuttur. Ancak kasaba'nın geçim sıkıntısı olmadığından yeterince iş imkânı olduğundan yüksek öğretime pek ilgi yoktur.

   EKONOMİSİ

       Yeniköy'ün ekonomisi tarıma özellikle de zeytinciliğe dayanmaktadır. Zeytincilik haricinde meyvecilik, ipekböcekçiliği ve hayvancılık ta yapılmaktadır. Zeytincilik Yeniköy halkının en önemli gelir kaynakları arasındadır.